Sıra Sayı Sıfatı Sıfatlar, kelimenin öğelerine ayrılması işleminde oldukça önemli bir rol üstlenir. Özellikle isimlerden önce gelerek, onların durum, renk, sayı, yer, biçim, hareket, soru ve işaret yönleriyle tamamlanmasını sağlarlar; böylece isimleri belirtip niteleme görevi üstlenirler. Sıfatlar tek başına kullanıldıklarında isim olarak değerlendirilir. Bu sebeple, isimlerden önce geldiklerinde sıfat oldukları anlaşılır. Örnekler Yeşil elbise, büyük park, küçük kalem, mavi deniz, siyah koltuk, altıncı masa kelimeleri içerisinde yeşil, büyük, küçük, mavi, siyah, altıncı sıfat olarak kullanılmıştır. Cümle içerisinde tek başına kullanıldıklarında sıfatların isim değerinde oldukları için aldıkları çekim ekleri, iyelik ekleri, hal ekleri ve çoğul ekleri ile isimden önce gelerek nitelendirme görevi üstlenirler. Böylece sıfat olarak kullanılırlar ve anlaşılması kolaylaşır. Sıfat ile nitelendirdiği özne arasında kesinlikle noktalama işareti kullanılmaz. Özellikle virgül konulmadığı belirtilirken, virgülün kullanılması halinde sıfat isme dönüşür. Sıfatlar cümle içerisinde arka arkaya sıralanarak belirtme ve niteleme görevi üstlenirler. Sıfatın bulunduğu bölümde muhakkak sıfat tamlaması bulunur. İsim ile yan yana gelmesi halinde sıfat tamlaması meydana gelirken, soru yönüyle bile olsa sıfat tamlamasının oluştuğu belirtilmektedir. Sıfat, cümle içerisinde görev ve anlam bakımından kendinden sonra gelen isime farklı anlamlar katar. Sıfatlar kendi içerisinde belirtme ve niteleme sıfatı olarak ikiye ayrılır. Belirtme sıfatı içerisinde sıra sayı sıfatı yer alır. Belirtme sıfatları içerisinde bulunan sıra sayı sıfatı, asıl sayı sıfatı, birleştirme sıfatı ve kesir sıfatı olarak dört kısma ayrılırken; sıra sayı sıfatı bunlardan bir tanesidir. Sıra Sayı Sıfatı Açıklaması Sayısal sıfatlar, isimlerin sıralarını, sayılarını, parçalarını ve bölümlerini kesin olarak ifade eden sıfatlardır. Sayısal sıfatlar içerisinde bulunan sıra sayı sıfatları, ismin sırasını ve derecesini belirtmek için kullanılır. Cümle içerisinde -nci veya "." olarak belirtilen sıra sayı sıfatı şu şekilde kullanılır: Örneğin: dördüncü kat, 5. kişi, on ikinci bölüm, 98. yıl, üçüncü hafta, yedinci kız, altıncı sokak, 27. madde, dördüncü bina gibi kelimeler içerisinde kullanılır. Sıra Sayı Sıfatı Olan Kelimeler
Örneğin: İlk sokaktan sağa dönün. Cümlesinde "ilk" kelimesi, birinci görevi üstlenerek sıra sayı sıfatı olarak cümle içerisinde yer alır.
Örneğin: Son kapıdan içeri girebilirsin. Cümlesinde kullanılan "son" kelimesi ile sonuncu kapının nitelendirildiği belirtilmektedir.
Örneğin: Ortanca çocuğun elbisesi çok güzel. "Ortanca" kelimesi ile ortada bulunan çocuğun nitelendirildiği belirtilirken, sıra sayı sıfatı arasında bulunduğu belirtilmektedir.
|