Belirtme Sıfatı Kullanımı ve Çeşitleri

İşaret sıfatı, işaret sıfatı varlığı işaret yoluyla belli eden sıfatlara denir. Bu sıfatları ayırt edebilmek için 'hangi' sorusunun karşılığının alınması gerekir. Kullanılan sıfat isime sorulan hangi sorusuna cevap veriyorsa bu sıfat belirtme sıfatının işaret sıfatı türüne girer. Aynı zamanda isimlerin önüne geçerek kullanırlar.

Bu çiçek,
Şu ağaç,
Öteki defter,
O kitap,
Beriki otobüs,
Bu kalem,

İşaret sıfatının '-ki' eki alması durumunu değiştirmez. -ki ya da -deki eki alan işaret sıfatları türemiş olan işaret sıfatı olarak kabul edilir. Eğer işaret sıfatı kullanırken çekim eki alırsa sıfat olmaktan çıkar ve işaret zamiri olur.

Örnek

Bunu ben yapmak istedim. (Bunu, işaret zamiri)
Onu ilk ben gördüm. (Onu, işaret zamiri)

Belgisiz sıfat, varlıkları tam olarak belirtemeyen ve aşağı yukarı belirtmeye çalışan sıfatlara belgisiz sıfat denir. Belirttikleri varlıkları tam olarak değil de belli belirsiz sıfatlar kullanarak belirtmeye çalışırlar. Belgisiz sıfatları sayı sıfatlarıyla karıştırmamak gerekir. Cümle içinde kullanılırken belli bir anlamı yoksa sıfat begisiz sıfat olarak kabul edilir. Sayı anlamı taşıyorsa kullanılan sıfat sayı sıfatı olur.

Örnek

Fazla defter,
Bazı günler,
Bütün kitaplar,
Kimi zaman,
Çok para,

Soru sıfatı, varlıkları soru yoluyla belirten sıfatlara soru sıfatı denir. Soru sıfatı kullanılırken sorunun yerine konulan kelimeyi de sıfat haline getiriyorsa sorunun kelimesi soru sıfatı kabul edilir. Yani sorulan sorunun cevabınıd a sıfat olarak verir. Cevap içerisindeki sıfat herhangi bir belirtme sıfatı türü olabilir. Cevap içerisindeki sıfat sayı veya belgisiz gibi sıfatlarla kelimeyi tamamlayabilir. Bu sıfatı soru sıfatı yapmaktan değiştirmez. Bir soru kelimesi içerisinde 'kaçıncı kişi' olarak sorulan sorunun cevabına 'ikinci kişi' verilebilir. Burdaki 'ikinci' kelimesi bir sayı sıfatıdır. Bu duruma göre de 'kaçıncı' ile sorulan kelime soru sıfatı olur. Kısaca sorduğu sorunun cevabını başka bir sıfatla karşılayan kelimelere soru sıfatı denilebilir.

Örnek

Kaç kişi,
Hangi kitap,
Kaçıncı sıra,
Neredeki kalem,

Sayı sıfatı, varlığın sayısını belirten sıfatlar belirtme sıfatlarının sayı sıfatı çeşidine girer. Sayı sıfatı kendi içinde asıl, kesir, üleştirme, topluluk ve sıra sayı sıfatları olarak 5 ayrı gruba ayrılır.

Sayı sıfatı çeşitleri

Asıl sayı sıfatı, hiç ek almadan varlığın sayısını tam olarak bildiren sıfatlara asıl sayı sıfatı denir. Asıl sayı sıfatları 'kaç' sorusuna cevap verebilen sıfatlardır.

Örnek

Üç kişi,
Altı kalem,

Kesir sayı sıfatı, adlarını tam olarak değil de kesirli şekilde belirten sıfatlara kesir sayı sıfatı denir. Kullanılırken anlamlarında bir kesir anlamı yüklü olmalıdır. Kesir sayı sıfatı -de, -da eki gibi ekler alır. Aynı zamanda 'kaçta kaç' sorusuna cevap verirler. Bir kelime olarak değil de kelime grubu halinde kullanılabilirler. Fakat yarım, çeyrek v. B gibi tek kelime halinde kesir anlamı taşıyan kesir sayı sıfatları da vardır.

Örnek

Çeyrek altın,
Üçte bir boncuk,
Yüzde on para,
Beşte iki pay,

Üleştirme sayı sıfatı, varlıkları belirtilirken sayılarını paylaştırma niteliğinde belirten sıfatlara üleştirme sayı sıfatı denir. Sıfatı belirtirken '-er' eki kullanırlar. Belirttikleri kelimelere 'kaçar' sorusuyla cevap verirler. Genel anlamda çoğul anlamda kullanılırlar fakat kendileri çoğul anlama geldiği için yanlarındaki varlığa çoğul eki getirilmez.

Örnek

Onar boncuk,
Üçer çocuk,
Beşer ceviz,
Dörder öğrenci,
Sekizer sıra,

Topluluk sayı sıfatı, varlıkları toplu anlamlarıyla belirten sıfatlara topluluk sayı sıfatları denir. Tekil veya çoğul anlamlarda olması mümkündür.

Örnek

Dördüz kardeşler,
Beşiz oğlanlar,
İkiz çocuklar,

Sıra sayı sıfatı, varlıkların sıra yönünden sayısını belirten sıfatlara sıra sayı sıfatı denir. Genel olarak sıra sayı sıfatları ' -inci ' eki alırlar. ' kaçıncı ' sorusuna cevap verirler. Belirttikleri varlığı derecelendirerek sırasını belirtirler.

Örnek

İkinci sıra,
Altıncı kitap,

işime yaradı kısa ve öz
İobks Öğrenisi . 22.08.2021 13:20:08

CEVAP YAZ

Sıfat Fiil Ekleri

Sıfat Fiil Ekleri, Bir fiilin herhangi bir cümlede sıfat görevinde kullanılması ile ortaya çıkan hal veya durum özetidir. Türkçede ise üç fiilimsi grubundan birini oluşturur. Fiillerin sonuna sıfat-fiil getirilmesi sonucu oluşur.-ası -esi-an -en-maz ...

Sıfat Fiil

Sıfat fiil, fiilin cümle içinde sıfat görevinde kullanılmış halidir. Sıfat fiil Türkçede bulunan üç fiilimsi grup içerisinde yer alır. Fiilerin sonuna -esi, -en (-an), -ar (-er, -r), -mez, -di (ği), -di (K), -miş, -ecek sıfat fiil ekleri getirilerek ...

Sıfat Nedir

Sıfat nedir, isimlerin önüne gelerek onları niteleyen ve belirten sözcüklerin tümüne denilir. Bir sözcüğün sıfat sayılabilmesi için bir ismi nitelemesi ya da belirtmesi gerekir. Kısa bir örnek verilecek olursa, beyaz kalem ile yazı yazdı. Orada kalem...

Sıfat Tamlaması

Sıfat tamlaması, bir isimle ilgili bilgi veren ve ismin önüne eklenerek oluşan kelime grubudur. Bu şekilde oluşturulan sıfat tamlaması ismin sayısını, ismini, rengini, şeklini, konumunu, durumunu ya da isimle ilgili olan başka bir şeyi anlatır. Sıfat...

İsim Sıfat Tamlaması

İsim sıfat tamlaması: Türkçenin dil bilgisi konuları arasında yer alan isim ve sıfat tamlamaları son derece önemli olan bir konudur. Çünkü genel olarak öğrencilerin çoğu isim ya da sıfat tamlaması sorularında çocuklar çok yanlış yapmaktadır. Aslında ...

Peygamberlerin Sıfatları

Peygamberlerin sıfatları, Peygamberlerin diğer insanlardan bazı farklı özellikleri vardır. Buna Peygamberlerin sıfatları denir. Peygamberlerin en önemli özelliği Allah'tan vahiy almaktır. Bir diğeri ise peygamberlerin mucizeler gösteriyor olmasıdır. ...

İngilizce Sıfatlar

İngilizce Sıfatlar, İsimleri niteleyen kelimelere sıfat denir. Sıfat kelimesinin İngilizce karşılığı adjective olarak kullanılır. Bir ismin önüne gelerek, o ismi sahip olduğu özellikler nedeniyle belirten sözcüklerdir. Sıfatlar belirtecekleri ismi ta...

İsim ve Sıfat Tamlamaları

İsim ve sıfat tamlamaları, Çeşitli şekillerde yapılan isim ve sıfat tamlamaları dil bilgisinin vazgeçilmez konuları arsında yerini almaktadır. İsim ve sıfat tamlamaları birbirinden farklı konulardır. Her iki konunum mantığı aynı olsa da isim tamlamal...

Zati ve Subuti Sıfatlar

Zati ve Subuti Sıfatlar; Allahu Teâlâ Zatının bir nebzede olsa tanıması için esmalarından ve sıfatlarından bazılarını biz kullarına bildirmiştir. Bu esmalar ve sıfatlar ışığında Rabbinin yüceliğini ve sonsuz kudretini bir kez daha tefekkür eder, Rabb...

Sıfatlar Konu Anlatımı

Sıfatlar konu anlatımı, sıfatlar bir ismi nitelendirmek ve bir şeyi daha iyi ifade edebilmek adına kullanılan sözcüklere verilen bir addır. Bu kelimeler kullanılan ismin rengini, şeklini, sayısını, niteliğini anlatırlar. İsimlerin önüne gelerek isiml...

Zati Sıfatlar

Zati Sıfatlar; Allahu Teâlâ kuluna olan sonsuz merhameti ile bazı esmalarını ve sıfatlarını kullarına bildirmiştir. Yaratıcısını tamamen bilmeyen kişi, yaratıcısı hakkında şüphelere düşebilir. Buna sebebiyet vermemek için, kişinin sınırlı aklı ve idr...

Sıfatlar ve Zarflar

Sıfatlar ve Zarflar; Sıfatlar isimlerden önce gelmeleriyle birlikte onları, durum, renk, sayı, yer, hareket, biçim, soru ve işaret yöntemleri ile tamamlar. Onları belirtir veya niteler. Tek başlarına kullanılırlar ise isim değerinde sayılırlar. Çünkü...

Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Şubat - 2024

Belirtme Sıfatı

Belirtme sıfatı çeşitleri nelerdir?

Sayı sıfatı çeşitleri