Sıfat Tamlaması Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Sıfat tamlaması, bir ismi nitelendiren ve onun özelliklerini belirten kelime gruplarıdır. Bu yapılar, ismin rengini, durumunu veya başka özelliklerini ortaya koyar. Özellikle dilbilgisi açısından önemli bir yer tutan sıfat tamlamaları, anlamı zenginleştirir ve cümleleri daha etkili hale getirir.
Sıfat Tamlaması Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?
19 Ağustos 2024
Sıfat tamlaması, bir isimle ilgili bilgi veren ve ismin önüne eklenerek oluşan kelime grubudur. Bu şekilde oluşturulan sıfat tamlaması ismin sayısını, rengini, şeklini, konumunu, durumunu ya da isimle ilgili olan başka bir şeyi anlatır. Sıfat tamlaması bir ya da daha fazla sıfatla oluşturulabilir.

Sıfat Tamlaması Örnekleri


  • Yakışıklı çocuk
  • Yemyeşil doğa
  • Kıymalı dolma
  • Çeyrek ekmek
  • Öteki çocuk
  • Büyük ev
  • Yaşlı adam
  • İlk yarışmacı

Birden Çok Sıfat Kullanımı


Sıfat tamlaması oluşturulurken birden fazla sıfat kullanılabilir. Bu durumda sıfatlar birbirinden bağlaçlarla ve noktalama işaretleri ile ayrılır. Örnek olarak:
  • Soğuk ve karlı hava
  • Az ama yeterli para
  • Zayıf ama güzel kız

Belirsizlik Sıfatı Kullanımı


Belirsizlik sıfatı "bir" ve kendisinden önce gelen sıfat arasında virgül kullanılmaz. Örnekler:
  • Uzun, ince bir kişi
  • Zayıf, güzel bir kız
  • Lezzetli, tatlı bir elma

Sıfat Tamlaması Özellikleri

Sıfat tamlamasında ilk kelime tamlayan, ikinci kelime ise tamlanan olarak adlandırılır. Tamlayan, tamlanan kelimenin anlamını bütünler. Yani bir anlamda tamlayan sıfat yardımcı unsurudur. İsim ise ana unsurdur. Başta tamlayan olur, sonda ise tamlanan bulunur. Kelime grubunun vurgusu tamlayanda olur. Sıfat tamlamasında anlam daima ön planda olmalıdır. Örnekler:
  • Büyük bahçe
  • Güzel çerçeve
  • Buğulu gözler

Sıfat Tamlamasında Ek Kullanımı

Sıfat tamlamasında sıfat ve isim ek almadan birleşir. Tamlama ek almaz. Örnekler:
  • Serin hava
  • Mavi gökyüzü
  • Hassas kalp

Farklı Sıfatlarla Sıfat Tamlamaları

Her sıfatla sıfat tamlaması oluşturulabilir. Örnekler:
  • Niteleme sıfatlarıyla; çalışkan öğrenci, güzel hava, mavi deniz gibi
  • İşaret sıfatlarıyla; diğer sorulara geçin, bu eşyalar nereye konacak gibi
  • Asıl sayı sıfatlarıyla; bir elma bile yememişsin, beş kilo patates al gibi
  • Sayım dışında başka birimlerle ölçülen nesnelerle; 150 kg un, 3 mt kumaş gibi
  • Sıra sayı sıfatlarıyla; 11. Kıta, 3. Hafta gibi
  • Kesir sayı sıfatlarıyla; çeyrek elma, yarım karpuz gibi
  • Üleştirme sıfatlarıyla; beşer elma, altışar ekmek gibi
  • Belgisiz sıfatlarla; bir gün görüşelim, bazı insanlar gibi
  • Soru sıfatlarıyla; kaçıncı arabanı aldın? Nasıl gelmeyi düşünüyorsun? gibi
  • Sıfat fiillerle ya da sıfat fiil grupları ile; ağaçları sallayan rüzgar, sabahın gelmesine yakın an gibi

Noktalama İşaretleri ve Sıfat Tamlamaları

Sıfat tamlaması oluşturulurken sıfat ile isim arasında noktalama işareti konulmaz. Eğer noktalama işareti konulursa, kullanılan ilk kelime tek kalır ve isimleşir. Örneğin:
  • Genç kıza ağlayarak yaklaştı (Bu örnekte noktalama işareti kullanılmamış ve genç sıfat olmuştur)
  • Genç, kıza ağlayarak yaklaştı (Burada virgül kullanıldığı için genç isim haline dönüşmüştür)

Sıfat Tamlaması ve Zarflar

Sıfat ile zarfların anlamlarını tamamlayan zarflardan oluşan kelime grupları da sıfat tamlamasıdır. Örnekler:
  • Daha güzel
  • Çok doğru
  • En acı

Birden Fazla Sıfat Kullanımı

Birden fazla sıfat sıralı halde kullanılarak ismi belirtebilir ya da niteleyebilir. Örnekler:
  • Büyük, korkutucu, karanlık ve gizemli bir evdi.
  • Hoş, tatlı, güzel ve naif bir kadındı.

Bir Sıfat Birden Fazla İsmi İşaret Edebilir

Örnekler:
  • Yüksek yaylalar, dağlar, tepeler bu bölgede karakterizedir.
  • Ucuz evler, arabalar.

Sıfat Tamlamasında Tamlayan ve Tamlanan

Sıfat tamlamasında tamlayan ile tamlanan birlikte ya da ayrı olarak bir kelime grubu oluşturabilir. Bir sıfat tamlaması da başka bir sıfat tamlaması dahilinde tamlayan veya tamlanan olarak yer alabilir. Örnekler:
  • Koklamadan bozulan çiçek demeti.
  • Şu şişman adam.

Sıfat ve Zarfların Görevleri

Cümle içinde sıfat, isim ve zarf görevi görürler. Örnek:
  • Sabah gün doğarken başlayan yağmur aniden sağanak şekline döndü.

Sıfat Tamlamasında Anlam Düşmesi

Sıfat tamlamasında tamlanan, tamlayanın anlamında bulunuyorsa düşürülür. O sıfatın o isimden başkasına ait olduğu düşünülmez. Böyle sıfatlar adlaşmış sıfat olarak tanımlanır. Örnekler:
  • Hasta kişiyi hastaneye yetiştiremediler / Hastayı yetiştiremediler.
  • Tembel insanlar başarılı olamaz / Tembeller başarılı olamaz.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
soru
Gülen 03 Ağustos 2024 Cumartesi

Bu kadar fazla sıfatın bir arada kullanılması cümleleri karışık hale getirmez mi? Bu sıfatların birbirinden farklı anlamları olduğunu göz önünde bulundurursak, anlam karışıklığı yaşanmaz mı?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap
Admin

Gülen,

Sıfatların Kullanımı: Evet, bir cümlede çok fazla sıfat kullanmak cümlelerin karışık hale gelmesine neden olabilir. Sıfatların birbirinden farklı anlamları olduğu için, dikkatli kullanılmadıklarında anlam karışıklığı yaşanabilir.

Ana Mesajı Vurgulamak: Cümlelerdeki ana mesajı daha net ve anlaşılır kılmak için, gereksiz sıfatlardan kaçınmak ve sadece en önemli olanları kullanmak faydalı olacaktır.

Okuyucu İçin Kolaylık: Okuyucunun cümleyi daha rahat anlaması için, sıfatları dikkatlice seçmek ve kullanmak önemlidir. Böylece, metin daha okunabilir ve anlaşılır hale gelir.

Umarım bu açıklamalar yardımcı olur.

Çok Okunanlar
Selbi Sıfatlar Nelerdir?
Selbi Sıfatlar Nelerdir?
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Türkçe Sıfatlar Türleri ve Kullanımı
Türkçe Sıfatlar Türleri ve Kullanımı
Sayı Sıfatı Çeşitleri ve Kullanımı
Sayı Sıfatı Çeşitleri ve Kullanımı
Peygamberlerin Sıfatları Nelerdir?
Peygamberlerin Sıfatları Nelerdir?
Arapça Sıfatlar Kullanımı ve Örnekleri
Arapça Sıfatlar Kullanımı ve Örnekleri
Türemiş Sıfat Kullanımı ve Çeşitleri
Türemiş Sıfat Kullanımı ve Çeşitleri
Güncel
Birleşik Sıfat Türleri ve Kullanımı
Birleşik Sıfat Türleri ve Kullanımı
Güncel
Allahın Zati Sıfatları ve Anlamları
Allahın Zati Sıfatları ve Anlamları
Güncel
Belirtme Sıfatı Kullanımı ve Çeşitleri
Belirtme Sıfatı Kullanımı ve Çeşitleri