Sıfat Türleri, Sıfat; İsimleri niteleyen sözcüklere sıfat ya da önad denir. Sıfatlar isimlerin önüne gelir ve renk, şekil, desen, durum, biçim gibi farklı özellikleri bakımında nitelerler. Sıfatlar iki ana başlık altında incelenir. Sıfat türleri
Sıfat Türleri Nelerdir?
Niteleme Sıfatları; Varlıkların durumunu, biçimini, özelliklerini yani nasıl olduklarını bildiren sözcüklere niteleme sıfatı denir. İsme sorulan 'nasıl' sorusunun cevabı niteleme sıfatını verir.
Örnek; 'Çalışkan işçiler bu ay zamlı maaş aldı. ' Cümlesinde işçi isimdir ve 'nasıl işçi' sorusunun cevabı 'çalışkan' sözcüğü niteleme sıfatıdır.
Not: Özel isimler ile kullanılan meslek, saygı ya da akrabalık ünvanları niteleme sıfatı olur. Örnek; Ayşe teyze, Avukat Ali, Burcu hanım.
Belirtme Sıfatları; Varlıkları işaret, yer, sayı ve belgisizlik yönlerinden belirten sözcüklere belirtme sıfatı denir. Dört başlık altında incelenir. Belirtme sıfatları;
- İşaret sıfatı
- Sayı sıfatı
- Soru sıfatı
- Belgisiz sıfat
İşaret Sıfatları; Varlıkları işaret yönünden belirten sözcüklere işaret sıfatı denir. İsme sorulan 'hangi' sorusunun cevabı işaret sıfatını verir. İşaret sıfatları; bu, şu, o, öteki, beriki.
Örnek; 'Şu kitabı verir misin?', 'Bu gemiyi çok beğendim. ', 'Öteki bisiklet kardeşimin. '
Not: '-ki' ve '-deki' ekleri ile türetilmiş sıfatlar, işaret sıfatı olarak kabul edilir.
Not: İşaret sıfatları çekim eki almazlar. Eğer çekim eki alır ise işaret zamiri olur.
Sayı Sıfatları; Varlıkları sayı bakımında belirten sözcüklere sayı sıfatı denir. Sayı sıfatları kendi içinde beş başlık altına incelenir. Sayı sıfatları;
Asıl sayı sıfatı; Ek almazlar, varlıkları tam sayı olarak belirten sözcüklerdir. İsme sorulan 'kaç' sorusunun cevabı asıl sayı sıfatını verir.
Örnek; Altı kitap, üç ekmek.
Sıra sayı sıfatı; Varlıkların sıra açısından sayısını belirten sözcüklerdir. Sayılara '-ıncı, -inci' ekleri getirilerek yapılır. İsme sorulan 'kaçıncı' sorusunun cevabı sıra sayı sıfatını verir.
Örnek; Altıncı kitap, ortanca çocuk, birinci cadde, sonuncu renk.
Üleştirme sayı sıfatı; Varlıkların paylaştırılmasını, üleştirilmesini anlatan, belirten sözcüklerdir. Sayılara '-er' eki getirilerek yapılır. İsme sorulan 'kaçar' sorusunun cevabı üleştirme sayı sıfatını verir.
Örnek; Altışar kitap, yüzer grup.
Kesir sayı sıfatı; Varlıkları kesirli sayılar ile belirten sözcüklerdir. Sayılara '-de, -da' ekleri getirilerek yapılır. İsme sorulan 'kaçta kaç' sorusunun cevabı kesir sayı sıfatını verir.
Örnek; Altıda üç kitap, binde bir olasılık, çeyrek ekmek, yarım dilim.
Topluluk sayı sıfatları; Varlıkların sayılarını toplu olarak belirten sözcüklerdir.
Örnek; İkiz bebek, beşiz çocuklar.
Soru Sıfatı; Varlıkları soru yöntemi ile belirtir. Soru sıfatları; kaç, hangi, ne, nasıl, neredeki ne türlü ne gibi ne biçim, kaçıncı, kaçar gibi.
Örnek; 'Kaç kuş kondu?', 'Hangi çılgın bana zincir vuracakmış şaşarım?'
Belgisiz Sıfat; Varlıkları net değil, aşağı yukarı, belli belirsiz belirten sözcüklerdir. Belgisiz sıfatlar; kimi, bütün, çoğu, bazı, hiç, hiçbir, falan, birtakım, herhangi, tüm, az, çok gibi.
Örnek; 'Kimi zaman içim acırdı. ', 'Bir gün yine karşılaşırız. '
