Adlaşmış sıfat tamlaması sayılır mı, ne dersiniz?

Sıfatların isimleşerek yeni anlamlar kazandığı dilbilgisel yapılar, Türkçenin dinamik işleyişini yansıtan önemli unsurlardandır. Bu yapıların oluşum mekanizması, işlevsel özellikleri ve dildeki kullanım biçimleri dilbilimsel açıdan incelenmeye değer konular arasında yer alır.

18 Kasım 2025

Adlaşmış Sıfat Tamlaması Nedir?


Adlaşmış sıfat tamlaması, sıfatların belirli bir isimle birleşerek o isme atıfta bulunması ile oluşan dilsel bir yapı olarak tanımlanabilir. Türkçede sıfatlar, isimlerin niteliğini belirten kelimeler olup, adlaşma süreci sonucunda bu sıfatlar, bir isimle birleşerek daha karmaşık bir anlam ve işlev kazanır. Adlaşmış sıfat tamlamaları, bir isim grubunu ifade etmenin yanı sıra, leitmotif olarak da işlenebilir.

Adlaşmanın Tanımı


Adlaşma, dil bilgisi kuralları çerçevesinde, bir sözcüğün veya kelime grubunun isim işlevi kazanması durumudur. Türkçede sıfatların adlaşması, genellikle sıfatın tek bir isim yerine geçmesiyle ortaya çıkar. Örneğin, “siyah” kelimesi yalnızca bir sıfat iken, “siyahlar” ifadesi, “siyah nesneleri temsil eden bir grup” anlayışını taşır.

Adlaşmış Sıfat Tamlamasının Özellikleri


Adlaşmış sıfat tamlamaları, şu gibi belirgin özelliklere sahiptir:
  • Bir sıfatın isimleşmesi ile oluşur.
  • Genellikle belirli bir bağlamda kullanılır.
  • Özellikle belirli bir niteliği veya durumu ifade eder.

Adlaşmış Sıfat Tamlamalarının Sayılabilirliği

Türkçe'de adlaşmış sıfat tamlamalarının sayılıp sayılmayacağı konusu, dilbilimcilerin arasında çeşitli tartışmalara yol açmaktadır. Genel olarak, adlaşmış sıfat tamlamaları sayılabilir bir varlık olarak değerlendirilebilir. Bunun nedenleri şunlardır:
  • Adlaşmış sıfat tamlamaları bir nesne veya varlık grubunu temsil edebilir.
  • Sıklıkla -lar, -ler ekleri alarak çoğullaşabilirler.
  • Bazı bağlamlarda ölçülebilir, yani sayılabilir özellikler taşır.

Örnekler

Adlaşmış sıfat tamlamalarının sayılabilirliğini destekleyen bazı örnekler şu şekildedir:
  • “Yeşiller” ifadesi, yeşil renkte olan nesnelerin toplamını ifade eder.
  • “Büyüklere” terimi, büyük insanların ya da nesnelerin bir grubunu içerir.
  • “Zeki insanlar” ifadesi, zeka seviyesine göre sınıflandırılmış bireylerdir.

Sonuç

Adlaşmış sıfat tamlamaları, Türkçenin zenginliklerinden biri olarak, sıfatların da isim işlevi kazanabildiğini göstermektedir. Bu yapılar, sayılabilirlik açısından da belirli bir özellik taşımaktadır. Gelişen dil bilimi ve dil felsefesi literatürü çerçevesinde, adlaşmış sıfat tamlamalarının daha derinlemesine incelenmesi, dilin dinamik yapısı hakkında daha fazla bilgi edinmemizi sağlayacaktır. Bu bağlamda, dilin işleyişini anlamak ve adlaşma sürecini daha iyi kavrayabilmek için dilbilimsel çalışmaların devam etmesi önemlidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Hz Muhammedin Sıfatları ve Anlamları
Hz Muhammedin Sıfatları ve Anlamları
Peygamberlerin Sıfatları Nelerdir?
Peygamberlerin Sıfatları Nelerdir?
Sıfat Fiil Ekleri Kullanımı ve Örnekleri
Sıfat Fiil Ekleri Kullanımı ve Örnekleri
İsim Sıfat Tamlaması Türleri ve Özellikleri
İsim Sıfat Tamlaması Türleri ve Özellikleri
Sıfat Zamir Kullanımı ve Örnekleri
Sıfat Zamir Kullanımı ve Örnekleri
Güncel
Sıfatı Müşebbehe Kullanımı ve Örnekleri
Sıfatı Müşebbehe Kullanımı ve Örnekleri
Güncel
Sıfat Tamlaması Çeşitleri Nelerdir?
Sıfat Tamlaması Çeşitleri Nelerdir?
;