Türkçe Sıfatlar
Türkçe sıfatlar, isimlerin önüne geçerek varlıkların ve nesnelerin rengini, şeklini, cinsini, durumun ve sayını belirten sözcüklere verilen isimlere sıfat denmektedir. Günlük olarak yaptığımız konuşmaların hemen hemen hepsinde sıfatlara yer vermekteyiz. Sıfatlar iki türde incelenmektedir. Bunlar niteleme sıfatları ve belirtme sıfatlarıdır.
Ayrıca yapı bakımında sıfatlarda bulunmaktadır. Bu sıfatlar da basit, türemiş ve birleşik sıfat olmak üzere üç türde incelenir.
Niteleme sıfatları
Bir ismi durum, şekil, biçim ve renk yönü ile işaret eden sözcüklere verilen isimdir. Bu sıfatları cümle içinde bulmak için isme "Nasıl?" sorusunun sorulması gerekmektedir. Cümleye sorulan nasıl sorusunun cevabı niteleme sıfatını göstermektedir.
Örnek: Küçük bahçede bulunan ağaçların hepsi kurumuş. Bu cümledeki küçük kelimesi ismin nasıl olduğu anlatmakta olduğu için niteleme sıfatıdır.
Belirtme sıfatları
İsimleri işaret yolu ile anlatmakta olan sözcüklere verilen isimdir. Bu, şu, öteki, beriki ve öteki gibi sözcükler belirtme sıfatlarıdır.
Örnek: Ben öteki otobüs ile geleceğim. Bu cümlede bulunan öteki sözcüğü işaret belirttiği için belirtme sıfatıdır. Belirtme sıfatları kendi içerisinde dört gruptan incelenmektedir. - İşaret sıfatı: Adların yerlerini bildiren ve işaret eden sıfatlara verilen isimdir. Bu, şu, o, öteki, beriki, böyle ve şöyle gibi sözcükler işaret sıfatıdır.
- Sayı sıfatı: Türkçe sıfatlar arasında bulunan bu sıfat türü adların sıralarını ve bölümlerini net olarak belirtmete olan sıfatlara verilen isimdir. Kendi içinde asıl sayı sıfatları, sıra sayı sıfatları, kesir sayı sıfatları ve üleştirme sıfatları olmak üzere dört grupta incelenmektedir.
- Belgisiz sıfat: Adların sayılarını kesin olarak değil de aşağı yukarı, belirli belirsiz olarak bildiren sıfatlara verilen isimdir. Cümle içerisinde bir, birkaç, birçok, az, çok, biraz, birtakım, bütün, bazı, tüm, her ve hiçbir olarak kullanılmaktadır.
- Soru sıfatı: Cümleye sorulan ne, nasıl, nice ne gibi ne biçim, kaç, kaçıncı, kaçar, hangi ne türlü sorular ile oluşturulan sözcüklere denir. İsimlerin nitelik ve nicelik bakımından öğrenmeyi amaçlayan sözcüklerdir.
Yapı bakımından sıfatlar- Basit sıfatlar: Yapım eki almamış sıfatlara verilen isimdir. Basit sıfatlar başka bir kelime ile birleşmezler.
- Türemiş sıfatlar: Yapım ekleri almış olan sıfatlara verilen isimdir. Türemiş sıfatlar yapım eklerini isim ya da fiil köklerine alırlar. Bu yapım ekleri gövde de yer alabilmektedir.
- Birleşik sıfatlar: Yapı bakımından birden çok kelime içeren sıfatlara birleşik sıfat denir. Birleşik sıfatlarda kendi içinde ikiye ayrılmaktadır.
Birleşik sıfatlar türleri- Kaynaşmış bileşik sıfatlar: Türkçe sıfatlar arasında bulunan ve anlamca kaynaşmış olan sıfatlara verilen isimdir. Bu sıfatlar birden fazla kelimenin birleşirler ve aralarına ek ya da kelime bulunmaz.
- Kurallı bileşik sıfatlar: Çeşitli yollar ile meydana gelmekte olan sıfattır.
21.01.2024 11:05:20
Türkçe Sıfatlar ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|