Belirtme Sıfatı

Belirtme sıfatı, varlıkları çeşitli yollarla belirten sıfatlara belirtme sıfatı denir. Cümle içinde kullanılan varlığın özelliğine veya duruma göre belirtme görevini sayı, işaret, soru veya belirsizlik gibi yöntemlerle üstlenirler. Belirtme sıfatı bu şekilde kendi içinde çeşitlere ayrılır.

Belirtme sıfatı çeşitleri nelerdir?


İşaret sıfatı, işaret sıfatı varlığı işaret yoluyla belli eden sıfatlara denir.
Bu sıfatları ayırt edebilmek için 'hangi' sorusunun karşılığının alınması gerekir. Kullanılan sıfat isime sorulan hangi sorusuna cevap veriyorsa bu sıfat belirtme sıfatının işaret sıfatı türüne girer. Aynı zamanda isimlerin önüne geçerek kullanırlar.

Örnek
  • Bu çiçek,
  • Şu ağaç,
  • Öteki defter,
  • O kitap,
  • Beriki otobüs,
  • Bu kalem,
İşaret sıfatının '-ki' eki alması durumunu değiştirmez. -ki ya da -deki eki alan işaret sıfatları türemiş olan işaret sıfatı olarak kabul edilir. Eğer işaret sıfatı kullanırken çekim eki alırsa sıfat olmaktan çıkar ve işaret zamiri olur.

Örnek
  • Bunu ben yapmak istedim. (Bunu, işaret zamiri)
  • Onu ilk ben gördüm. (Onu, işaret zamiri)
Belgisiz sıfat, varlıkları tam olarak belirtemeyen ve aşağı yukarı belirtmeye çalışan sıfatlara belgisiz sıfat denir. Belirttikleri varlıkları tam olarak değil de belli belirsiz sıfatlar kullanarak belirtmeye çalışırlar.
Belgisiz sıfatları sayı sıfatlarıyla karıştırmamak gerekir. Cümle içinde kullanılırken belli bir anlamı yoksa sıfat begisiz sıfat olarak kabul edilir. Sayı anlamı taşıyorsa kullanılan sıfat sayı sıfatı olur.

Örnek
  • Fazla defter,
  • Bazı günler,
  • Bütün kitaplar,
  • Kimi zaman,
  • Çok para,
Soru sıfatı, varlıkları soru yoluyla belirten sıfatlara soru sıfatı denir. Soru sıfatı kullanılırken sorunun yerine konulan kelimeyi de sıfat haline getiriyorsa sorunun kelimesi soru sıfatı kabul edilir. Yani sorulan sorunun cevabınıd a sıfat olarak verir. Cevap içerisindeki sıfat herhangi bir belirtme sıfatı türü olabilir. Cevap içerisindeki sıfat sayı veya belgisiz gibi sıfatlarla kelimeyi tamamlayabilir. Bu sıfatı soru sıfatı yapmaktan değiştirmez. Bir soru kelimesi içerisinde 'kaçıncı kişi' olarak sorulan sorunun cevabına 'ikinci kişi' verilebilir. Burdaki 'ikinci' kelimesi bir sayı sıfatıdır. Bu duruma göre de 'kaçıncı' ile sorulan kelime soru sıfatı olur. Kısaca sorduğu sorunun cevabını başka bir sıfatla karşılayan kelimelere soru sıfatı denilebilir.

Örnek
  • Kaç kişi,
  • Hangi kitap,
  • Kaçıncı sıra,
  • Neredeki kalem,
Sayı sıfatı, varlığın sayısını belirten sıfatlar belirtme sıfatlarının sayı sıfatı çeşidine girer. Sayı sıfatı kendi içinde asıl, kesir, üleştirme, topluluk ve sıra sayı sıfatları olarak 5 ayrı gruba ayrılır.

Sayı sıfatı çeşitleri


Asıl sayı sıfatı, hiç ek almadan varlığın sayısını tam olarak bildiren sıfatlara asıl sayı sıfatı denir. Asıl sayı sıfatları 'kaç' sorusuna cevap verebilen sıfatlardır.

Örnek
  • Üç kişi,
  • Altı kalem,
Kesir sayı sıfatı, adlarını tam olarak değil de kesirli şekilde belirten sıfatlara kesir sayı sıfatı denir. Kullanılırken anlamlarında bir kesir anlamı yüklü olmalıdır. Kesir sayı sıfatı -de, -da eki gibi ekler alır. Aynı zamanda 'kaçta kaç' sorusuna cevap verirler. Bir kelime olarak değil de kelime grubu halinde kullanılabilirler. Fakat yarım, çeyrek v. B gibi tek kelime halinde kesir anlamı taşıyan kesir sayı sıfatları da vardır.

Örnek
  • Çeyrek altın,
  • Üçte bir boncuk,
  • Yüzde on para,
  • Beşte iki pay,
Üleştirme sayı sıfatı, varlıkları belirtilirken sayılarını paylaştırma niteliğinde belirten sıfatlara üleştirme sayı sıfatı denir. Sıfatı belirtirken '-er' eki kullanırlar. Belirttikleri kelimelere 'kaçar' sorusuyla cevap verirler. Genel anlamda çoğul anlamda kullanılırlar fakat kendileri çoğul anlama geldiği için yanlarındaki varlığa çoğul eki getirilmez.

Örnek
  • Onar boncuk,
  • Üçer çocuk,
  • Beşer ceviz,
  • Dörder öğrenci,
  • Sekizer sıra,
Topluluk sayı sıfatı, varlıkları toplu anlamlarıyla belirten sıfatlara topluluk sayı sıfatları denir. Tekil veya çoğul anlamlarda olması mümkündür.

Örnek
  • Dördüz kardeşler,
  • Beşiz oğlanlar,
  • İkiz çocuklar,
Sıra sayı sıfatı, varlıkların sıra yönünden sayısını belirten sıfatlara sıra sayı sıfatı denir. Genel olarak sıra sayı sıfatları ' -inci ' eki alırlar. ' kaçıncı ' sorusuna cevap verirler. Belirttikleri varlığı derecelendirerek sırasını belirtirler.

Örnek
  • İkinci sıra,
  • Altıncı kitap,
20.01.2024 00:58:23
Belirtme Sıfatı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.

Sayfayı Düzenle

Belirtme Sıfatı Yorumları

Kırmızı sayıyı girin

1 Yorum Yapılmış "Belirtme Sıfatı"
işime yaradı kısa ve öz
iobks öğrenisi . 22.08.2021 13:20:08

Sıfatın Tanımı

Sıfatın tanımı Türkçe dersini alan her öğrencinin ilk öğrendiği dil bilgisi konularından birisidir. Sıfatın tanımı en genel haliyle şöyledir; kendisin...
Devamını Oku

Selbi Sıfatlar

Selbi Sıfatlar, Allah Teâlâ'nın sadece zatına yönelik ve birine verilmesi mümkün olmayan sıfatlardır. Bu sıfatlar eksik ve son gibi kavramlardan Allah'ın ten...
Devamını Oku

Kesir Sayı Sıfatı

Kesir Sayı Sıfatı; Sıfat; isimlerin önüne gelerek onları miktar, sıra, konum, zaman, biçim, renk gibi türlü yönlerden tanımlayan sözcüklere sıfat veya önad d...
Devamını Oku

10 Sınıf Sıfatlar

10 Sınıf Sıfatlar, Cümle içinde isimlerin özellik veya niteliğini belirten sözcükler sıfat olarak adlandırılır. Günlük konuşma ihtiyacımızı giderirken de kiş...
Devamını Oku

Asıl Sayı Sıfatı

Asıl sayı sıfatı, bir ismi tam sayı olarak belirten sıfatlardır. İsme sorulan kaç ve ne kadar sorusu ve ile tespit edilmektedir. Türkçe dilimiz hem öğre...
Devamını Oku

Allahın Zati ve Subuti Sıfatları

Allah'ın zati ve subuti sıfatları, insan bu dünyada iradesi dışında kavrayamadığı bazı şeyler vardır ve hakkı tam olarak kavrayamaz. Allah'ın zati ve subuti ...
Devamını Oku

Niteleme Sıfatı

Niteleme sıfatı, varlıkların nasıl olduğunu belirten yani niteleyen sıfatlara verilen addır. Niteleme sıfatları varlığın durumunu, rengini, şeklini bell...
Devamını Oku

Adlaşmış Sıfat

Adlaşmış Sıfat, Sıfat isimleri niteleyen ya da belirten sözcüklerdir. Tek başlarına kullanılamaz. O nedenle mutlaka ya bir isme yad bir başka sıfata iht...
Devamını Oku

Sıfat Fiil Ekleri

Sıfat Fiil Ekleri, Bir fiilin herhangi bir cümlede sıfat görevinde kullanılması ile ortaya çıkan hal veya durum özetidir. Türkçede ise üç fiilimsi grubundan ...
Devamını Oku

Sıfat Fiil

Sıfat fiil, fiilin cümle içinde sıfat görevinde kullanılmış halidir. Sıfat fiil Türkçede bulunan üç fiilimsi grup içerisinde yer alır. Fiilerin sonuna -esi, ...
Devamını Oku

Sıfat Nedir

Sıfat nedir, isimlerin önüne gelerek onları niteleyen ve belirten sözcüklerin tümüne denilir. Bir sözcüğün sıfat sayılabilmesi için bir ismi nitelemesi ya da...
Devamını Oku

Sıfat Tamlaması

Sıfat tamlaması, bir isimle ilgili bilgi veren ve ismin önüne eklenerek oluşan kelime grubudur. Bu şekilde oluşturulan sıfat tamlaması ismin sayısını, ismini...
Devamını Oku

İsim Sıfat Tamlaması

İsim sıfat tamlaması: Türkçenin dil bilgisi konuları arasında yer alan isim ve sıfat tamlamaları son derece önemli olan bir konudur. Çünkü genel olarak öğren...
Devamını Oku

Peygamberlerin Sıfatları

Peygamberlerin sıfatları, Peygamberlerin diğer insanlardan bazı farklı özellikleri vardır. Buna Peygamberlerin sıfatları denir. Peygamberlerin en önem...
Devamını Oku

İngilizce Sıfatlar

İngilizce Sıfatlar, İsimleri niteleyen kelimelere sıfat denir. Sıfat kelimesinin İngilizce karşılığı adjective olarak kullanılır. Bir ismin önüne gelerek, o ...
Devamını Oku

İsim ve Sıfat Tamlamaları

İsim ve sıfat tamlamaları, Çeşitli şekillerde yapılan isim ve sıfat tamlamaları dil bilgisinin vazgeçilmez konuları arsında yerini almaktadır. İsim ve sıfat ...
Devamını Oku

Zati ve Subuti Sıfatlar

Zati ve Subuti Sıfatlar; Allahu Teâlâ Zatının bir nebzede olsa tanıması için esmalarından ve sıfatlarından bazılarını biz kullarına bildirmiştir. Bu esm...
Devamını Oku

Sıfatlar Konu Anlatımı

Sıfatlar konu anlatımı, sıfatlar bir ismi nitelendirmek ve bir şeyi daha iyi ifade edebilmek adına kullanılan sözcüklere verilen bir addır. Bu kelimeler kull...
Devamını Oku

Zati Sıfatlar

Zati Sıfatlar; Allahu Teâlâ kuluna olan sonsuz merhameti ile bazı esmalarını ve sıfatlarını kullarına bildirmiştir. Yaratıcısını tamamen bilmeyen kişi, ...
Devamını Oku

Sıfatlar ve Zarflar

Sıfatlar ve Zarflar; Sıfatlar isimlerden önce gelmeleriyle birlikte onları, durum, renk, sayı, yer, hareket, biçim, soru ve işaret yöntemleri i...
Devamını Oku

 

Popüler İçerik
İsim ve Sıfat Tamlamaları
Zati ve Subuti Sıfatlar
Sıfatlar Konu Anlatımı
Zati Sıfatlar
Sıfatlar ve Zarflar
Son Forum Konuları
Yardım Sayfaları
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Ocak - 2024