Allahın Zati ve Subuti Sıfatları

Allah'ın zati sıfatları nelerdir?

• Vahdaniyet: Adından da anlaşılacağı üzerine Allah'ın bir olduğuna, eşi ve benzeri olmadığını gösterir. İhlas süresine bakıldığında bunu açık ve net şekilde görüyoruz. Her şeyi noksansız ve güzel yaratan Allah olduğu için, o bütün fiillerinde ve işlerinde tek ilahtır.
  Onun benzeri olmak şöyle dursun bunu düşünmek bile malayanidir. Onun yardımcıları, örneği, ortağı asla yoktur. Kendisine ibadet edilecek tek mabuttur. Vahdaniyet Arapça kökenli bir kelimedir. Tek kişiyi işaret etmektedir.
• Vücud: Allah Teâlâ'nın var olduğunu, mevcudiyetini göstermektedir. Bu sıfatta onun yokluğu düşünülemez. Allah Teâlâ var olması için başka bir varlığa ihtiyacı yoktur. Bundan dolayı onun ali zatı, yaratıklarda olduğundan başkasından dolayı değildir. Allah Teâlâ kendi yüce zatı ile mevcuttur, kendi zatıyla uyanıktır, var olması için başkasına muhtaç değildir. Bunun aksisi olursa zaten ilah olamaz.
• Kıdem: Allah Teâlâ'nın ezeli olduğunu gösteren sıfattır. Onun var olmadığı bir an bile düşünülemez. Yüce Allah'ın bu varlığının ezelden beri olması, ahirden ve ebede kadar olmaması vaciptir.
• Beka: bu sıfatları arasında, onun ebedi ve onun varlığı, mevcudiyetinin ebede kadar devam edeceğini gösteren sıfatlardan biridir. Bu sıfat türünde Allah Teâlâ'nın mahsus bir sıfat olup, bütün yarattıkları sonludur ve bir gün hayatları sonu bulacaktır.
• Kıyam Binefsihi: Allah Teâlâ'nın mevcudiyeti ya da varlığı bir başkasına ait değil ancak kendi zatındadır. Bütün yaratılmışlar, yaşamını idame ettirmede yüce Allah Teâlâ'ya muhtaçtır.
• Muhalefetün Li'l-havadis: Yüce Allah'ın yarattığı canlılara benzememesi anlamına gelmektedir. Allah Teâlâ'ya denk gelecek bir varlık yoktur.

Allah'ın subuti sıfatları

• Kelam: Allah'ın ezeli ve ebedi olduğu göstermektedir. O'nun dilsiz ve konuşmaması düşünmek imkânsızdır. O bir kelamı dilediği zaman kendi şanına ve zatına layık bir şekilde meleklerine bildirir, işittirir ve anlatır. O kelamını Cebrail vasıtasıyla peygamberlerine iletir.
• İlim: Allah daha önceden olmuş olanları ve gelecekte olacak şeyleri bilendir. O'nun ilminden şüphe edilmez. İlmi ne artma ve eksilme artma söz konusu olamaz. Gelecekte ne olacağını ezeli ilmiyle bilmektedir.
• Semi: Her şeyi işiten anlamına gelmektedir. O bu sıfatıyla ezelde ve ebette muttasıftır. En zayıf sesleri işitir duyar. O, işitilmek şanından olan her şeyi duyar, en gizli ve fısıltıları bile duymaktadır.
• Basar: Görme sıfatıdır. Yani O her şeyi en ince ayrıntısına kadar görür, karanlıkta, aydınlıkta yer altında ve yer üstünden her şeyi görür ve haberdardır. Bu sıfat onun bütün mevdutada, görmek şanından olan her şeyi taalluk eder.
• Hayat: Yüce Allah'ın diri, canlı ve ezeli bir hayat sahibi olması anlamına gelmektedir. Allah'ın hayatı mevcuttur. Ancak bizim hayatımıza benzemesi mümkün değildir. Hayatın zıddı olan ölüm bizler için mümkünken, Allah Teâlâ için mümkün değildir.
• İrade: Allah Teâlâ'nın istediğinin dilemesi ve tercih etmesi anlamına gelmektedir. Yapılacak şeyin öyle, şöyle, böyle olması değil, dilediği zaman bir şeyi tayin ve tahsis etmesidir. Kâinatta olup bitenler onun dilemesiyle ve iradesiyle ortaya çıkmıştır.
• Kudret: Allah Teâlâ'nın gücünün her şeye yetmesi ve her türlü tasarrufu bulunması anlamına gelmektedir.
• Tekvin: Allah Teâlâ'nın yoktan yaratması anlamına gelmektedir. Bu sıfat ezelidir. Yaratır ve icat eder.