{
    "title": "Belirtme Sıfatı",
    "image": "https://www.sifatlar.com/images/Belirtme-Sifati-95996.png",
    "date": "20.01.2024 00:58:23",
    "author": "feride halaç",
    "article": [
        {
            "article": "<b>Belirtme sıfatı,</b> varlıkları çeşitli yollarla belirten sıfatlara <b>belirtme sıfatı</b> denir. Cümle içinde kullanılan varlığın özelliğine veya duruma göre belirtme görevini sayı, işaret, soru veya belirsizlik gibi yöntemlerle üstlenirler. <b>Belirtme sıfatı</b> bu şekilde kendi içinde çeşitlere ayrılır.</div><div><br></div><div><b>Belirtme sıfatı çeşitleri nelerdir?</b></div><div><br></div><div><b>İşaret sıfatı,</b> işaret sıfatı varlığı işaret yoluyla belli eden sıfatlara denir. Bu sıfatları ayırt edebilmek için 'hangi' sorusunun karşılığının alınması gerekir. Kullanılan sıfat isime sorulan hangi sorusuna cevap veriyorsa bu sıfat belirtme sıfatının işaret sıfatı türüne girer. Aynı zamanda isimlerin önüne geçerek kullanırlar.</div><div><br></div><div><b>Örnek</b></div><div><ul><li>Bu çiçek,</li><li>Şu ağaç,</li><li>Öteki defter,</li><li>O kitap,</li><li>Beriki otobüs,</li><li>Bu kalem,</li></ul><div>İşaret sıfatının '-ki' eki alması durumunu değiştirmez. -ki ya da -deki eki alan işaret sıfatları türemiş olan işaret sıfatı olarak kabul edilir. Eğer işaret sıfatı kullanırken çekim eki alırsa sıfat olmaktan çıkar ve işaret zamiri olur.</div><div><br></div><div><b>Örnek</b></div><div><ul><li>Bunu ben yapmak istedim. (Bunu, işaret zamiri)</li><li>Onu ilk ben gördüm. (Onu, işaret zamiri)</li></ul><div><b>Belgisiz sıfat,</b> varlıkları tam olarak belirtemeyen ve aşağı yukarı belirtmeye çalışan sıfatlara belgisiz sıfat denir. Belirttikleri varlıkları tam olarak değil de belli belirsiz sıfatlar kullanarak belirtmeye çalışırlar. Belgisiz sıfatları sayı sıfatlarıyla karıştırmamak gerekir. Cümle içinde kullanılırken belli bir anlamı yoksa sıfat begisiz sıfat olarak kabul edilir. Sayı anlamı taşıyorsa kullanılan sıfat sayı sıfatı olur.</div><div><br></div><div><b>Örnek</b></div><ul><li>Fazla defter,</li><li>Bazı günler,</li><li>Bütün kitaplar,</li><li>Kimi zaman,</li><li>Çok para,</li></ul><div><b>Soru sıfatı,</b> varlıkları soru yoluyla belirten sıfatlara soru sıfatı denir. Soru sıfatı kullanılırken sorunun yerine konulan kelimeyi de sıfat haline getiriyorsa sorunun kelimesi soru sıfatı kabul edilir. Yani sorulan sorunun cevabınıd a sıfat olarak verir. Cevap içerisindeki sıfat herhangi bir <b>belirtme sıfatı</b> türü olabilir. Cevap içerisindeki sıfat sayı veya belgisiz gibi sıfatlarla kelimeyi tamamlayabilir. Bu sıfatı soru sıfatı yapmaktan değiştirmez. Bir soru kelimesi içerisinde 'kaçıncı kişi' olarak sorulan sorunun cevabına 'ikinci kişi' verilebilir. Burdaki 'ikinci' kelimesi bir sayı sıfatıdır. Bu duruma göre de 'kaçıncı' ile sorulan kelime soru sıfatı olur. Kısaca sorduğu sorunun cevabını başka bir sıfatla karşılayan kelimelere soru sıfatı denilebilir.</div><div><br></div><div><b>Örnek</b></div><div><ul><li>Kaç kişi,</li><li>Hangi kitap,</li><li>Kaçıncı sıra,</li><li>Neredeki kalem,</li></ul></div><div><b>Sayı sıfatı,</b> varlığın sayısını belirten sıfatlar <b>belirtme sıfatlarının</b> sayı sıfatı çeşidine girer. Sayı sıfatı kendi içinde asıl, kesir, üleştirme, topluluk ve sıra sayı sıfatları olarak 5 ayrı gruba ayrılır.</div><div><br></div><div><b>Sayı sıfatı çeşitleri</b></div><div><br></div><div><b>Asıl sayı sıfatı,</b> hiç ek almadan varlığın sayısını tam olarak bildiren sıfatlara asıl sayı sıfatı denir. Asıl sayı sıfatları 'kaç' sorusuna cevap verebilen sıfatlardır.</div><div><br></div><div><b>Örnek</b></div><ul><li>Üç kişi,</li><li>Altı kalem,</li></ul><div><b>Kesir sayı sıfatı,</b> adlarını tam olarak değil de kesirli şekilde belirten sıfatlara kesir sayı sıfatı denir. Kullanılırken anlamlarında bir kesir anlamı yüklü olmalıdır. Kesir sayı sıfatı -de, -da eki gibi ekler alır. Aynı zamanda 'kaçta kaç' sorusuna cevap verirler. Bir kelime olarak değil de kelime grubu halinde kullanılabilirler. Fakat yarım, çeyrek v. B gibi tek kelime halinde kesir anlamı taşıyan kesir sayı sıfatları da vardır.</div><div><br></div><div><b>Örnek</b></div><div><ul><li>Çeyrek altın,</li><li>Üçte bir boncuk,</li><li>Yüzde on para,</li><li>Beşte iki pay,</li></ul></div><div><b>Üleştirme sayı sıfatı,</b> varlıkları belirtilirken sayılarını paylaştırma niteliğinde belirten sıfatlara üleştirme sayı sıfatı denir. Sıfatı belirtirken '-er' eki kullanırlar. Belirttikleri kelimelere 'kaçar' sorusuyla cevap verirler. Genel anlamda çoğul anlamda kullanılırlar fakat kendileri çoğul anlama geldiği için yanlarındaki varlığa çoğul eki getirilmez.</div><div><br></div><div><b>Örnek</b></div><ul><li>Onar boncuk,</li><li>Üçer çocuk,</li><li>Beşer ceviz,</li><li>Dörder öğrenci,</li><li>Sekizer sıra,</li></ul><div><b>Topluluk sayı sıfatı,</b> varlıkları toplu anlamlarıyla belirten sıfatlara topluluk sayı sıfatları denir. Tekil veya çoğul anlamlarda olması mümkündür.</div><div><br></div><div><b>Örnek</b></div><ul><li>Dördüz kardeşler,</li><li>Beşiz oğlanlar,</li><li>İkiz çocuklar,</li></ul><div><b>Sıra sayı sıfatı,</b> varlıkların sıra yönünden sayısını belirten sıfatlara sıra sayı sıfatı denir. Genel olarak sıra sayı sıfatları ' -inci ' eki alırlar. ' kaçıncı ' sorusuna cevap verirler. Belirttikleri varlığı derecelendirerek sırasını belirtirler.</div><div><br></div><div><b>Örnek</b></div><ul><li>İkinci sıra,</li><li>Altıncı kitap,</li></ul></div>"
        }
    ]
}